Materiały stosowane do murowanych ścian fundamentowych
Murowanie ścian jest najpopularniejszą metodą na wykonanie podziemnej części budynku. Murowane elementy są łatwodostępne na rynku. Można je zakupić dużo wcześniej od momentu zaplanowania rozpoczęcia prac, właściwie zeskładować aby wykorzystać wtedy, kiedy na plac budowy przyjedzie ekipa murarzy. Jeżeli po zakończeniu budowy zostanie niezużyta cała paleta elementów, zazwyczaj można ją zwrócić do miejsca zakupu, co jest raczej niemożliwe w przypadku stosowania mieszanki betonowej.
Elementy betonowe stosowane do wznoszenia ścian fundamentów powinny być pełne (bez otworów), tak aby cechowały się jak największą wytrzymałością na obciążenia oraz nie wchłaniały wilgoci. Standardowe elementy ścienne (z otworami) mogą być, co prawda, stosowane przy wznoszeniu fundamentów, to jednak po spełnieniu określonych warunków: grunt musi przepuszczać wodę, nie być agresywny, wody gruntowe powinny się znajdować na odpowiednio niskim poziomie, a ściany muszą być bardzo dokładnie zabezpieczone przed wilgocią. W tym celu pod pierwszą warstwą pustaków układa się papę. Producent pustaków musi wyraźnie określić w karcie technicznej produktu, że po spełnieniu określonych warunków wyrób ten może zostać zastosowany do wznoszenia fundamentów, a projektant musi potwierdzić jego wytrzymałość na ściskanie i napór gruntu (jeśli ma być użyty przy budowie ścian piwnic). Poza tym murowanie części podziemnych budynku z pustaków musi być dokonywane na pełne pionowe i poziome spoiny, a także z odpowiednią, pionową i poziomą izolacją przeciwwilgociową, ponieważ zawilgocone elementy tracą nośność i mogą popękać.
Przy podejmowaniu decyzji o wyborze rodzaju materiału na fundamenty warto również wziąć pod uwagę potencjalne zagrożenie wstrząsami sejsmicznymi. Co prawda Polska nie znajduje się w obszarze oddziaływań trzęsień ziemi, to jednak zagrożenie stanowią kopalnie głębinowe (zwłaszcza węgla kamiennego na Górnym Śląsku), w których tąpnięcia i zawalenia stanowią bezpośrednie ryzyko dla stabilności znajdujących się na terenie ich zasięgu budynków. Ponieważ na terenie budowy rzadko kiedy wykonywane są szczegółowe badania geotechniczne najbezpieczniejsze jest użycie pełnych bloczków, cegieł, czy też kamieni.
Bloczki betonowe są pełnymi elementami. Swoimi wymiarami odpowiadają mniej więcej sześciu cegłom – ich długość wynosi 38 cm, szerokość 25 cm, a wysokość 12 lub 14 cm. Z uwagi na ich pełną budowę w trakcie budowania ścianek można je układać na dowolnym boku, nawet pionowo, chociaż wybudowany w taki sposób mur ma grubość jedynie 12 cm i może pełnić raczej funkcję ścianki działowej niż nośnej. Szerokość ścian fundamentowych powinna wynosić co najmniej 20 cm. Z betonowych bloczków można murować również ściany piwnic, ale wtedy należy nieco je wzmocnić. W celu ścianę należy pogrubić w określonych odstępach, tworząc tzw. pilastry, czyli słupki z szerszych elementów, albo wykonać wzmocnienie ze zbrojonego betonu.
Od typowych bloczków betonowych większe są keramzytobetonowe (ich wysokość wynosi 24 cm), cechują się one także większą odpornością na rozwój mikroorganizmów. Produkuje się je z mieszanki betonowej wzbogaconej o drobne frakcje kermazytu, dzięki czemu wytworzone w taki sposób bloczki są lżejsze i cieplejsze, chociaż utrzymują zwartą i nienasiąkliwą strukturę. W asortymencie produktów z keramzytobetonu dostępne są również kształtki wieńcowe i nadprożowe, pozwalające na wygodne powiązanie górnej cokołowej części ścian, przy łączeniu ze stropem nad piwnicą lub z podłogą parteru.
Z uwagi na przedstawione właściwości bloczki betonowe oraz keramzytobetonowe są najpopularniejszymi materiałami do murowania ścian fundamentowych. Na ścianach tych układa się zazwyczaj warstwę cegieł, które równomiernie rozkładają ciężar całego budynku. W przypadku budowania ścian piwnic na górze należy wymurować żelbetowy wieniec połączony ze stropem. Natomiast ściany fundamentowe lub piwniczne zbudowane z cegieł należą do rzadkości. Ich wymurowanie jest pracochłonne (składają się ze zdecydowanie większej liczby pojedynczych elementów) oraz drogie (ta sama liczba cegieł o objętości porównywalnej do jednego bloczku betonowego kosztuje więcej niż taki jeden bloczek). Wymagają również użycia większej ilości masy zaprawy betonowej. Jednak zwolennicy cegieł uważają takie ściany za zdecydowanie bardziej trwałe i wytrzymałe. Brana jest tu pod uwagę wytrzymałość i odporność cegieł na czynniki środowiskowe (wilgotność, mikroorganizmy itp.). Użycie cegieł do budowy fundamentów jest warte uwagi wtedy gdy jest możliwość ich pozyskania z rozbieranego budynku. Można je wtedy kupić stosunkowo tanio, lub nawet pozyskać gratis w zamian za dokonanie rozbiórki i wywiezienie gruzu, a najczęściej znajdują się (pomimo wieloletniego upływu czasu od ich wypalenia) w bardzo dobrym stanie i są pełnowartościowym materiałem budowlanym.
Coraz bardziej popularnym materiałem na ściany fundamentowe stają się kamienie. Stosowane są przede wszystkim w budynkach, których architektura ma nawiązywać do regionalnego charakteru; starych drewnianych lub wysokogórskich budynków. Kamienne bloczki układane są najczęściej w takiej postaci, jak zostały zebrane (wykopane); nie są obrabiane, ponieważ nadmiernie zwiększyłoby to ich cenę. Najczęściej stosuje się polne piaskowce lub skalenie, dopasowując je tak, tworzyły w miarę równy mur. Dolnej części cokołu nie da się jednak poprawnie zaizolować bez jej wyrównania, a po otynkowaniu traci ona cały urok. Dlatego kamieni nie używa się do budowania całych ścian fundamentowych, ale tylko ich górnej części, czyli wystającego powyżej poziomu gruntu cokołu. Część fundamentu znajdująca się poniżej gruntu wykonywana jest z innych materiałów, na których układa się przeciwwilgociową izolację.
Zaprawą należy wypełniać wszystkie spoiny, zarówno pionowe jak i poziome, niezależnie od kształtu wyprofilowania krawędzi elementów. Nawet te bloczki, które w zewnętrznych ścianach przeznaczone są wyłącznie do łączenia na cienką spoinę poziomą, w fundamentowych ścianach wymagają solidnego spajania dookoła. Grubość zaprawy powinna wynosić co najmniej 1 cm. Do murowania ścian, które będą się znajdować poniżej poziomu gruntu należy używać zapraw cementowych, które są mocne i odporne na wilgoć. Powyżej poziomu gruntu mogą zostać zastąpione zaprawą cementowo-wapienną, którą można łatwiej urabiać. Zmniejsza się przy tym co prawda wytrzymałość zaprawy i jej odporność na wodę, ale lepiej wtedy ona współpracuje z cegłami i bloczkami, co jest bardzo istotne dla trwałości muru. Wytrzymałość zaprawy (klasa) powinna być właściwie dobrana do materiałów ściany. Jeżeli będzie mocniejsza od elementów ściany, to pod wpływem obciążeń może dojść do popękania konstrukcji muru – zamiast w spoinach rysy pojawią się w słabszych od nich bloczkach. Zaprawa nie może być także zbyt słaba, ponieważ popęka pod wpływem obciążeń i przestanie spajać elementy muru, tworząc z niego skład luźno ułożonych elementów.
Dodaj komentarz