Z silnikami elektrycznymi do czynienia miał praktycznie każdy z nas. Znajdziemy je bowiem w ogromnej liczbie urządzeń, których używamy na co dzień, lub przynajmniej sporadycznie. Napędzają pralki, wiertarki, suszarki do włosów, kosiarki, wentylatory i tysiące innych.

Osoby interesujące się kwestiami elektrycznymi i elektronicznymi, które nie mają jeszcze dużego doświadczenia, na pewno są zaciekawione tym jak silniki elektryczne są zbudowane i na jakiej zasadzie działają. O tym właśnie w dzisiejszym poradniku.

Silniki prądu stałego i przemiennego

Motory elektryczne dzielą się na dwa rodzaje: Jedne zasilane są prądem stałym, na przykład z akumulatora czy zasilacza stabilizowanego, inne prądem przemiennym, czyli takim jaki mamy w gniazdku i sieci elektroenergetycznej. Zasadniczo ich budowa może wydawać się podobna, są jednak pewne różnice. Wewnątrz obudowy silnika prądu stałego mamy bardzo silne magnesy stałe, które po podaniu napięcia na uzwojenia współdziałają z nimi, tworząc siłę zwaną momentem obrotowym. Natomiast silniki elektryczne prądu przemiennego magnesów nie posiadają. Składają się z uzwojeń umieszczonych na statorze (czyli obudowie) oraz na wirniku. Siła napędowa wytwarzana jest przez zmienne pole magnetyczne, które generują uzwojenia dzięki zmieniającym się cyklom prądu przemiennego.

Podział ze względu na ilość faz

Silniki na prąd sieciowy dzielą się jeszcze na asynchroniczne i synchroniczne, oraz na jednofazowe i trójfazowe. Ten pierwszy podział omówimy kiedy indziej, tym razem skupmy się na ilości faz. Silniki jednofazowe posiadają niewielką moc, wymiary i wagę. Dzięki temu znalazły zastosowanie na przykład w wiertarkach zasilanych z gniazdka, w pompach hydroforowych, w kosiarkach elektrycznych i tak dalej. Jednak gdy potrzebna jest duża moc, konieczne jest wykorzystanie wszystkich dostępnych faz instalacji elektrycznej. Umownie określa się, że niemal wszystkie silniki o mocy powyżej 5 kW to silniki trójfazowe. Posiadają one trzy lub sześć par uzwojeń, które łączyć można na różne sposoby, by otrzymują określoną moc wyjściową, a także kierunek obrotów.

Wybór silnika do konkretnego zastosowania, projektu lub urządzenia powinien być podyktowany względami wymiarów, wagi oraz strat mocy, jakie dany sprzęt będzie posiadał i generował. Mocniejszy silnik to cięższe urządzenie i większe straty, za to większa siła napędowa. Często projektanci muszą dobierać motory na podstawia bardzo precyzyjnie określonych kompromisów.